اثرات داروی فیناسترید بر تغییرات بافتی بیضه و فرآیند اسپرماتوژنز در موش های صحرایی نر بالغ

زمینه و هدف: فیناسترید یک ترکیب 4 آزا استروئید است که به طور کاملاً اختصاصی و رقابتی، آنزیم درون سلولی 5- آلفا ردوکتاز نوع ii، عامل تبدیل تستوسترون به دی هیدروتستوسترون (dht)، را مهار می کند. این دارو تقریباً برای درمان تمام اختلالات مربوط به افزایش dht مانند هیپرپلازی خوش خیم پروستات، ریزش مو با منشأ آندروژنی در مردان، پرمویی، آکنه و سبوره تجویز می شود. از آنجا که داروی فیناسترید مصرف بالایی در میان مردان دارد و در تعدادی از آنان عوارضی مانند کاهش میل جنسی، اختلالات نعوظی، اختلال در انزال، ژنیکوماستی و سرطان پروستات گزارش شده است، در پژوهش حاضر اثرات مقادیر مختلف این دارو بر تعداد سلول های اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت اولیه، سرتولی و بینابینی در موش صحرایی مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: تعداد 40 سر موش صحرایی نر بالغ از نژاد sprague-dawley به 5 گروه هر گروه دارای 8 سر شامل گروه کنترل (بدون تجویز ماده )، گروه شاهد (با تجویز آب مقطر) و سه گروه تجربی با تجویز مقادیر روزانه mg/kg bw100، 50 و 25 دارو تقسیم شدند. تجویز دارو به صورت خوراکی و طی مدت 32 روز انجام گرفت. تغییرات مربوط به تعداد سلول های اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت اولیه، سرتولی و بینابینی، در نرم افزار spssوارد و سپس با استفاده از آزمون های d‏uncan ، tukey، ‍t-test و anova مورد مقایسه و بررسی قرارگرفت. 05/0p به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد. نتایج: براساس نتایج حاصل، مصرف فیناسترید باعث کاهش معنی دار تعداد سلول های اسپرماتوگونی در گروه های مصرف کننده مقادیر mg/kg bw100 و 50 دارو و همچنین کاهش تعداد سلول های اسپرماتوسیت اولیه در گروه مصرف کننده mg/kg bw50 دارو شد (05/0p). تعداد سلول های سرتولی در هیچ کدام از گروه های تجربی، تغییر معنی داری را نسبت به گروه کنترل نشان نداد؛ اما افزایش معنی داری در تعداد سلول های بینابینی در گروه های دریافت کننده دارو مشاهده شد. این دارو همچنین تغییر قابل ذکری در تراکم انواع سلولها و تغییر در میزان رنگ پذیری سیتوپلاسم و هسته سلول های اسپرماتوگونی ایجاد ننمود. نتیجه گیری: بنابر نتایج این مطالعه، مصرف داروی فیناسترید باعث کاهش معنی دار تعداد سلول های اسپرماتوگونی و اسپرماتوسیت اولیه و افزایش معنی دار تعداد سلول های بینابینی می شود؛ اما بر خصوصیات بافتی بیضه و تولید اسپرم اثر نمی گذارد. بنابراین به نظر می رسد مصرف کوتاه مدت فیناسترید در باروری مردان تأثیر قابل ملاحظه ای نداشته باشد.